2020-05
De voorjaar verwerkte ik uit onze groentetuin een overschot aan mierikswortel, winterpostelein en aardpeer (topinamboer), omdat de bedden plaats gaan maken voor nieuw zaaigoed. Dat was o.a. veel knalgroene soep en potten vol pesto van postelein. Gefermenteerde mierikspasta. En hordes aardperen opkrabbelen die zich uitbundig door de groentuin lijken te verplaatsen en in dit seizoen al witte uitlopers laten zien. Echter, de ene aardpeer is de andere niet. Soms zijn ze mooi glad, maar vaak zijn ze juist heel grillig gevormd.
Hoe doe jij dat eigenlijk met ‘vieze’ groentes? Hoe haal jij het zand uit hun oksels? Of ga je met een boog om dit soort groenten heen?
Dat zou erg jammer zijn!

Tawashi – de Japanse groenteborstel

Ik heb er een geweldige oplossing voor. Een superhandig keukenhulpje genaamd tawashi: de Japanse groenteborstel.
Tawashi 束子 betekent letterlijk ‘een bundel of een bosje’ en kent een lange geschiedenis. In ieder Japans huishouden zijn er wel een paar tawashi’s aanwezig. Het is een borstel die zo ontworpen is, dat hij lekker in je hand ligt.

Borsteldier
Er is een dier aan tawashi gekoppeld. Je zou op eerste gezicht denken dat het een egeltje is. Maar het dier wat in Japan symbool staat voor de borstel is de schildpad: vanwege de vorm, de verbinding met het element water en een enorm lang(e) leven(sduur).

Duurzaam
Tawashi is gemaakt van natuurlijke palmvezel die stevig bij elkaar gebonden is met draad en is een duurzaam en bio-afbreekbaar alternatief voor plastic sponsjes die snel slijten, snel weggegooid en steeds opnieuw gekocht worden… Mijn tawashi is al een oude schildpad: hij doet al ruim 15 jaar trouwe dienst.

[Een paar dagen nadat ik dit schreef, publiceerde NRC op 9/5/2020 het artikel ‘Hoeveel leed het schuursponsje aanricht is onduidelijk‘ van de hand van journaliste Anoek Kragtwijk: ‘schuursponsjes zijn meestal gemaakt van een mix van nylon, polyester en polyurethaan. De Plastic Soup Foundation vermeldt dat schuursponsjes relatief weinig bijdragen aan de grote hoeveelheden microplastics, maar adviseert wel plasticvrije alternatieven te gebruiken om plastic lekkage te voorkomen’. Anoek deed zelf proefjes en ‘schrikt van de vele plastics die ik in mijn kommetjes heb gevonden en die normaal via de gootsteen het milieu in spoelen’.]

Waar gebruik je tawashi voor?
Door de ronde vorm reinigt hij moeilijk te bereiken of onregelmatig gevormde plekken. De borstel voelt hard aan als hij droog is, maar de vezels worden zachter en flexibeler bij nat gebruik. In Japan is vaak meer dan één tawashi aanwezig, omdat hij voor verschillende dingen gebruikt wordt:

  • Het schoonmaken van groente.
  • Het schrobben van (aangekoekte) pannen.
  • Reinigen van snijplanken en sushimatjes.
  • Vijzels (het reinigen van de groeven in een suribachi).

En misschien moet je ook maar een privé-exemplaar voor je kat nemen omdat hij er zo graag mee geborsteld wordt. 

Onderhoud
De borstels hebben een ophangoog zodat je hem altijd goed geventileerd kunt laten drogen. Als je tawashi een flinke onderhoudsbeurt wilt geven, dan dompel je hem even onder in kokend water met een scheut azijn. 

Wil jij nu ook een tawashi?
Voor nog geen vijf euro heb jij jarenlang duurzaam gemak van je tawashi. Hij is verkrijgbaar in mijn webshop, klik hier voor jouw exemplaar. Tawashi is ook een origineel duurzaam cadeautje met een leuk verhaal.

Waarom groente borstelen en niet schillen?
Tawashi is sterk genoeg om het zand van (wortel)groenten af te borstelen en zacht genoeg om niet de buitenkant van je groente te beschadigen. De schil van de groenten is de ‘ontmoeting met de buitenwereld’. Op de schil zitten de microben en enzymen die je graag voor je fermentaties wilt inzetten. Daarom verwijder ik de schil alleen maar als die echt oneetbaar is. Kies daarom ook voor biologische kwaliteit. De biodiversiteit van microben is hoger op bio dan groenten die bespoten of behandeld zijn geweest. 

Het behoud van de schil heeft meer voordelen:

  • De schil geeft meer smaak.
  • De (gekleurde) schil heeft veel voedingswaarde.
  • De schil geeft extra knapperigheid aan je pickles.
De legendarische kilometerlange lange Kappabashi street in Tokyo
is het mekka voor kookliefhebbers.
Alle ‘hardware’ wat met Japans koken te maken heeft, is daar te koop.
Ik haalde mijn hart daar op en ging met kilo’s kook ‘speelgoed’ terug naar Nederland.
In deze winkel liggen de tawashi’s breed uitgestald.

 

 

 

Recept: pickle van aardpeerkiemen
Ik had het over aardperen: wanneer je ze in het voorjaar oogst, dan laten ze lange witte uitlopers zien: de kiem. De kiem is het meest vitale deel van de plant: het nieuwe leven, vol vitamines en enzymen. De koolhydraten en eiwitten uit de knol zijn de voeding voor de uitloper. Zonde om die uitlopers niet te gebruiken! De smaak is fijn en super knapperig. Beschouw het als een seizoensdelicatesse á la asperge en hopscheut. Geïnspireerd door de Japanse tsukémono, maakte ik er een azijn-pickle van.
Klik hier voor het recept!