Hieronder vind je het voorwoord van het vertaalde voedingsboek van Heinz Grill zodat je een indruk kunt krijgen omtrent de inhoud en de opbouw. Heinz Grill belicht in dit boek zowel de voeding alsook de mens vanuit een ruimer gezichtspunt dan gebruikelijk. Mijn collega natuurvoedingskok Peter Vandermeersch van de Zonnekeuken in België heeft de Nederlandse vertaling verzorgd en schreef onderstaand voorwoord in het boek.
Voorwoord
Beste lezer,
Het is niet zo eenvoudig om heden ten dage nog je weg te vinden in de vele informatie omtrent voeding, de talloze diëten en de vele voedingsleren. Veelal word je ook geconfronteerd met tegenstrijdige informatie waardoor meestal al snel de vraag komt van wat je uiteindelijk nog kan of mag eten. Dit boek wil aan deze vele informatie niet nog eens een boek toevoegen maar vooral ons inzicht in voeding wezenlijk verruimen. 
Het mensbeeld
Het mensbeeld vanwaaruit Heinz Grill in zijn onderzoekswerk vertrekt, is niet een louter lichamelijk of energetisch mensbeeld. In dit omvattend boek over voeding beschrijft en onderzoekt de auteur op concrete en beeldende wijze de werking van voeding in relatie tot de gehele of integrale mens. In het integrale drieledige mensbeeld onderscheidt men een geestelijk bestaan, een bestaan op zielsvlak en een bestaan op het fysieke vlak. De auteur gebruikt ook het vierledige mensbeeld en knoopt daarmee aan bij het mensbeeld dat Rudolf Steiner ontwikkelde. In dit mensbeeld bezit de mens naast zijn lichaam ook levenskrachten of etherkrachten, een ziel of een bewustzijn met drie bewustzijnskrachten, met name het denken, het voelen en de wil, en verder ook een geestelijke kracht of een ‘Ik’.
De inhoudsstoffen, de levenskrachten en de geestelijke betekenis van de voeding
Ook de voeding wordt in dit boek bekeken en beschreven vanuit een ruimere blik. Naast de inhoudsstoffen beschrijft dit boek vooral ook de levenskrachten, met een vakterm de etherkrachten genaamd. Deze structuurbrengende en vormgevende levenskrachten staan in relatie tot de vier elementen. De vier elementen zijn de warmte, het licht, het water en de aarde. De planten kiemen, groeien, bloeien en rijpen onder invloed en door middel van deze vier elementen en de daarin werkzame levenskrachten. En naast de inhoudsstoffen en de levenskrachten van een voedingsmiddel wordt op beeldende wijze ook de achterliggende gedachte of de geestelijke betekenis van de diverse voedingsmiddelen beschreven.
Opbouw van het boek
De voedingsmiddelen en hun beschrijving zijn in dit boek in ieder geval niet gedacht in de zin van een “nieuwe” voedingsleer of in de zin van “gezond of ongezond”. De beschrijving van de voeding is verder niet gebonden aan een of andere richting. Ze wordt vooral bekeken vanuit een ziels-geestelijk perspectief. Zo beschrijft de auteur vakkundig de werking van een voedingsmiddel en hij beschrijft deze werking zowel op fysiek vlak, op energetisch vlak of het vlak van de levenskrachten, alsook op vlak van het bewustzijn. Door het regelmatig en ritmisch lezen en herlezen van de teksten kan uiteindelijk stap voor stap een bewustzijn of een heldere voorstelling ontwikkeld worden voor de werking van de diverse voedingsmiddelen. Deze mogelijkheid, waarbij we tot kennis komen door het activeren van het denken of het voorstellingsleven, zorgt ervoor dat we onze voeding flexibel en op individuele maat kunnen gaan samenstellen doorheen de verschillende fasen van het leven. Op die manier kan een vrijere omgang met de voeding ontstaan, die we dienen te onderscheiden van een omgaan met voeding vanuit een voedingsleer of vanuit bepaalde voorgeschreven richtlijnen.
Naast de keuze van de voedingsmiddelen is er ook veel aandacht voor de manier waarop of hoe we iets bereiden. Het gaat hier dus niet enkel om wat we bereiden, maar vooral met welk bewustzijn we iets bereiden. Daarmee opent de auteur een geheel nieuw gebied dat de bewustzijnsontwikkeling praktisch en concreet integreert in het vakgebied van de keuken en de voeding. Zo kunnen we dan mettertijd ook het koken vanuit een heldere en klare gedachtenvoorstelling in zijn werking leren onderscheiden in vergelijking met het koken vanuit de buik of het koken op gevoel of het intuïtieve koken. De veelgehoorde uitspraak “het koken met liefde”, die iets zegt over de manier waarop iets bereid wordt, zou hier gezien kunnen worden als een vormgevende en kunstzinnige bewustzijnsactiviteit die we als mens ontwikkelen en toevoegen aan de voedingsmiddelen die komen uit de natuur. Bovenop de werking van de voedingsmiddelen en de wijze waarop we het eten bereiden, beschrijft de auteur nog de mogelijkheden die we hebben bij het eten zelf en de manier waarop we ons kunnen verbinden met het eten.
Een nieuwe, esthetische voedingscultuur
In onze cultuur wordt hoofdzakelijk naar voeding gekeken vanuit het aspect van de gezondheid. Een voedingsmiddel wordt in dat opzicht dan vooral bekeken vanuit de inhoudsstoffen, alsook waar die uiteindelijk goed voor zijn wanneer we een welbepaald voedingsmiddel gebruiken. Door vanuit een verruimde blik naar zowel de mens als de voeding te gaan kijken zou dit gezondheidsaspect in de toekomst aangevuld en verrijkt kunnen worden. Dit zou verrijkt kunnen worden met de samenhang tussen voeding en ontwikkeling, meer bepaald de bewustzijnsontwikkeling. Daarmee opent zich een geheel nieuw onderzoeksgebied naar hoe die bewustzijnsontwikkeling dan verder in relatie staat met de levenskrachten en de fysieke gezondheid.
Door je herhaaldelijk te verdiepen in de vele samenhangen verbonden met voeding, ga je merken dat je anders leert kijken en de voeding en alles wat daarmee verbonden is ook anders leert ervaren. Door je bewustzijnsactief in de voeding te verdiepen, ontwikkel je een inhoud, een relatie, een verbinding en dat is een aspect dat eigenlijk een geheel andere omgang doet ontstaan dan wanneer we louter technisch zouden leren omgaan met onze voeding. Het thema dat zich hier aandient, is hoe we als mens in verbinding kunnen treden met onze omgeving en wat daarbij de rol van het bewustzijn is. Een interessant en broodnodig thema voor de toekomst lijkt me, dat ook vanuit het vakgebied van de voeding kan worden belicht.
Wat mij betreft biedt dit boek mogelijkheden voor de toekomst om uiteindelijk een nieuwe, esthetische voedingscultuur tot stand te brengen, waarbij niet alleen de inhoudsstoffen als hoogste goed gezien worden, maar ook de levenskrachten op concrete wijze betrokken worden in de zienswijze. Voor de mens biedt dit boek de mogelijkheid dat hij zich niet alleen gezond ‘eet’ maar dat hij ook in ontwikkeling komt en individueel, actief en meer op basis van geestelijk inzicht, niet louter op basis van materieel inzicht, zijn voeding leert vormgeven. Deze actieve ontwikkeling van het Ik, ook de zelfontwikkeling genaamd, die we hier in het vakgebied van de voeding tot stand brengen, kan ook worden overgedragen op alle andere gebieden van het leven.
Omtrent de auteur
Een vraag die misschien opkwam bij het lezen van de voorbije alinea’s is hoe Heinz Grill uiteindelijk tot deze geestelijke of metafysische inzichten gekomen is. De auteur van dit boek vertrekt in zijn ondertussen omvangrijke oeuvre steevast van het streven naar een synthese van spiritualiteit en het dagdagelijkse praktische leven. Hij ontwikkelde dit niet alleen in de voeding maar ook in andere vakgebieden zoals de opvoeding, geneeswijzen, natuur, communicatie, architectuur, kunst, geestelijke gezondheidszorg, beweging, … Om tot deze inzichten te komen verrichtte hij jarenlang intensief wetenschappelijk en geesteswetenschappelijk onderzoek. Zijn inzichten ontstonden vanuit een zelfstandige scheppend-actieve geestelijke scholingsweg en dienen we hier te onderscheiden van de kennis die ontstaat via mediale weg. De ontwikkeling via het scheppend-actieve denken leidt tot de ontwikkeling van een Ik of een hoger Zelf, terwijl de ontwikkeling via mediale weg het Ik of het hogere Zelf dient op te geven. Voorgangers die ook op een dergelijke actieve, individuele en zelfstandige manier tot inzicht kwamen zijn o.a. Johann Wolfgang von Goethe en Rudolf Steiner. De geestelijke inzichten werden door Heinz Grill zorgvuldig en steeds opnieuw onderzocht alvorens ze werden neergeschreven. Dit door hem verrichte scheppend-actieve onderzoekswerk beschrijft eigenlijk een zeer concrete arbeid en ontwikkeling die hij uitgebreid en nauwkeurig beschrijft in zijn andere Duitstalige werken. Enkele daarvan werden ondertussen reeds vertaald in het Nederlands. In 2003 verscheen de eerste versie van het voedingsboek van Heinz Grill in België en Nederland onder de naam Voedsel voor de ziel. Het boek dat je nu in handen hebt, is eigenlijk de uitgebreide versie van de eerste versie van dat boek. Deze versie is, zoals je zelf zult kunnen bemerken, verrijkt met vele nieuwe stukken tekst, nieuwe hoofdstukken, toevoegingen, tekeningen, foto’s en randbemerkingen. In het laatste gedeelte van het boek vind je een aantal teksten die afkomstig zijn van voordrachten gehouden tussen 1989 en 2005. Deze zijn voor het boek wat ingekort en thematisch samengevat.
Hoe dit boek te lezen ?
Bij het lezen zal je bemerken dat dit boek eigenlijk een actieve toewending vraagt van de lezer en anders leest dan andere boeken omtrent voeding. Net daarom kan het lezen op deze manier ook zo heilzaam en opbouwend zijn. Dit boek kan je dan ook gerust als een soort werkboek of studieboek beschouwen dat je jarenlang en herhaaldelijk kan gebruiken om je inzicht omtrent voeding stelstelmatig te verrijken en te verdiepen.
De teksten zijn beeldend geschreven en worden soms als ongewoon of moeilijk ervaren. Met een vakterm worden dergelijke teksten ‘imaginaties’ genaamd. Het inzicht en de gewaarwording, of de ervaring van het inzicht, ontwikkelt zich echter vooral wanneer de lezer de beschreven tekst zelfstandig, met regelmaat en stap voor stap in de vorm van een voorstelling gaat opbouwen. Zouden we deze teksten louter intellectueel willen vatten of deze louter consumeren zoals we de informatie in onze hedendaagse cultuur meestal consumeren, dan zullen we met dit boek niet ten volle terecht komen.
Hoe eigenaardig dit misschien ook klinkt, maar het opbouwend en actief lezen van ziels-geestelijke teksten is iets wat geleerd wil worden. Een belangrijk aspect bij het lezen dat ik hier graag kort vermeld, is dat je vertrekt vanuit de tekst zoals hij geschreven is en niet zozeer vanuit de eigen kennis die je zelf in de teksten legt, dat je telkens opnieuw met een open en frisse geest de teksten leest, de achterliggende gedachte van een bepaalde alinea probeert te traceren, alsook het beschreven beeld of de imaginatie uit de tekst enige tijd later, maar dan zonder de tekst, opnieuw probeert te reconstrueren en dit bijvoorbeeld in een ritme van drie opeenvolgende dagen.
Je kunt het werk van Peter Vandermeersch zien op www.dezonnekeuken.be . Op zijn website vind je tevens meer informatie over het werk van Heinz Grill.
Klik hier om het boek te bestellen.
